Alles over vlees

Als er een gevoelig punt is wat betreft de consumptie, dan is het wel de consumptie van vlees. Is het gezond om vlees te eten? Van welk dier kun je het beste het vlees eten? Is het wel duurzaam om vlees te eten?

Helaas bestaat er een groot misverstand over het Paleo voedingspatroon en dat is dat we de hele dag door zo veel mogelijk vlees eten. Niets is minder waar, tenminste, wanneer je het goed doet.

Waarom zou je vlees willen eten?

Vlees levert ontzettend veel bouwstoffen, vitaminen en mineralen die we niet uit plantaardige voedingsmiddelen kunnen halen. Ons lichaam heeft een erg groot deel van die bouwstoffen nodig: ze zijn essentieel. Dat betekent dat we ze niet zelf aan kunnen maken, of in te kleine hoeveelheden om er goed op te kunnen functioneren.

De mens bestaat voor een groot deel uit eiwitten/proteïnen. Deze eiwitten raken tijdens ons dagelijks leven beschadigd (sport, stress, files, werkdruk, slaaptekort..) en moeten vervangen worden. Om dat te kunnen doen moeten we voldoende eiwitten binnen krijgen. De eiwitten die we in planten vinden leveren ons slechts een deel van deze eiwitten die ons lichaam nodig heeft: het andere deel zullen we uit dierlijke producten moeten halen. Of dat nu vlees, vis of eieren zijn, we hebben ze echt nodig.

Is de mens gemaakt om veel vlees te eten?

Nee. We zijn niet gemaakt om erg grote hoeveelheden vlees (of vis!) te eten. We zijn echter ook niet ontworpen als vegetariër: iets wat duidelijk blijkt uit de samenstelling van ons gebit en de lengte van onze darm. Maar hoeveel is nu té veel? Dat verschilt enorm per persoon. Ikzelf houd het bij zo’n 250 gram vlees/vis per dag, daarnaast eet ik geen eieren. Ik ben wel actief, maar sport zelden écht intensief. Mijn vriend eet echter heel wat meer: zo’n 300-400 gram vlees/vis per dag, plus een handjevol eieren. Een groot verschil? Nee, want mijn vriend is een stuk groter dan mij, hij heeft meer spiermassa en is bovendien actiever. Hij heeft meer proteïnen nodig om zijn lichaamssamenstelling te behouden.

Hoeveel jij dan nodig hebt? Dat weet jouw lichaam!

Er zijn allerlei berekeningen die je kunt maken om te bepalen hoeveel proteïnen (vlees, vis of eieren!) je per dag nodig hebt. Dat soort berekeningen zijn voor sporters heel handig. Ikzelf luister naar mijn lichaam, iets wat best lang heeft geduurd om te leren. Heeft mijn lichaam geen behoefte aan proteïnen? Dan heb ik er ook geen zin in, of smaakt het me niet.

De oermens had natuurlijk ook niet iedere dag vlees of vis te eten. Maar wanneer ze een goede jacht hadden gehad, dan aten ze een enorm feestmaal waarin ze grote hoeveelheden aten. Ze hadden tenslotte nog geen koelkast of vriezer en er waren andere kapers op de kust, dus het was een kwestie van eten wat je eten kon.

Is vlees = vlees = vlees?

Nee, zeker niet! Niet al het vlees is hetzelfde.

Stel je eens voor wat er in jouw lichaam gebeurt wanneer je het vlees van een ziek en zwak dier eet. Een dier wat in een stal heeft gestaan, wat veel antibiotica heeft gehad en wat krachtvoer heeft gehad om maar zo snel mogelijk op te groeien. Denk je dat dit vlees jou gezonder zal maken? Waarschijnlijk niet.

Maar wat gebeurt er wanneer je het vlees eet van een gezond, sterk dier? Een dier wat géén antibiotica heeft gehad, een dier wat de tijd en vooral ruimte heeft gehad om op te groeien. En een dier wat zijn natuurlijke voeding heeft gegeten. Daar doe je je lichaam zeker een plezier mee.

Je bent wat je eet is misschien cliché, maar het klopt wel. Hoewel je natuurlijk niet in een koe verandert wanneer je een biefstuk eet..

Mijn stelregel is dan ook altijd: eet alleen het vlees van gezonde dieren. Maar hoe weet je nu wanneer een dier gezond heeft geleefd?
Dat is niet zo moeilijk als het lijkt. Allereerst is er biologisch vlees. Biologisch is niet alleszeggend (als de koe biologische granen en soja heeft gegeten, dan is deze nog steeds niet zo gezond als een koe die gras heeft gegeten), maar het zegt wel dat het in ieder geval een betere keuze is.

• Rundvlees
  Kies liefst voor grasgevoerd vlees, van oude runderrassen. Denk hierbij aan het vlees van Schotse Hooglanders of Angus runderen. Deze dieren hebben heel veel ruimte gehad om te grazen, ze hebben ’s winters meestal niet op stal gestaan en ze hebben geen antibiotica gehad. Bovendien bevat grasgevoerd rundvlees een groot aandeel Omega 3 vetzuren.
  Grasgevoerd rundvlees is onder andere te verkrijgen via De Woeste Grond, SchotseHooglanders.nl en WildRundvlees.nl. Misschien is er bij jou in de buurt ook een boerderij waar je grasgevoerd rundvlees kunt kopen.
• Kip
  Kippenvlees van goede afkomst is over het algemeen niet goedkoop en je kunt er niet altijd helemaal zeker van zijn dat de kip ook gezond voer hebben gehad. Een kip is namelijk niet alleen gemaakt om graantjes te eten, maar ook om zelf wormpjes en insecten te zoeken en op te eten. De meest gezonde kip loopt dus lekker vrij rond op een flink stuk gras. (niet 10 kippen per vierkante meter..) Dit soort vlees kun je het beste vinden bij de boer en soms bij een biologische slager. Ook via De Woeste Grond en SchotseHooglanders.nl kun je vlees kopen van kippen die absoluut géén antibiotica hebben gehad, dat is ook veel waard.
• Varkensvlees
  Varkensvlees niet gezond? Het ligt er maar net aan van welk varken je het vlees eet. Waar de meeste dieren de gifstoffen opslaan in hun vet, is een varken ook in staat om gifstoffen in zijn spieren op te slaan. Bij varkens is het dus nog belangrijker dat ze echt gezond op zijn gegroeid. In Nederland is dit soort vlees zeker te vinden. Zoek naar varkens die geen antibiotica hebben gehad, die vrij rond hebben kunnen lopen en die een natuurlijk voedingspatroon hebben gehad. Een varken is bijvoorbeeld niet gemaakt om oud brood te eten, laat staan soja. Heb je zo’n gezond varken gevonden? Dan kun je zonder problemen dit vlees eten, het is zeker niet minder dan andere vleessoorten. Denk bijvoorbeeld aan de Tamworth varkens van De Woeste Grond! Die krijgen alle tijd en ruimte om op te groeien, lekker in de aarde te wroeten en een fijn leven te hebben.
• Lamsvlees
  Voor lamsvlees geldt hetzelfde: zorg dat ze gezond hebben gegeten, geen antibiotica hebben gehad en vooral dat ze de ruimte hebben gehad om vrij rond te lopen. Bij De Woeste Grond verkopen ze bijvoorbeeld vlees van weideschapen, dat is ontzettend lekker.
• Wild
  Wild vlees, dat klinkt heel erg Paleo, toch? Maar niet al het ‘wilde’ vlees is gelijk. De dieren die wij als wild beschouwen, hebben vaak lang niet zo’n wild leven gehad. Deze dieren zijn vaak ook door mensen gehouden en ze hebben vaak ook krachtvoer gehad. Denk bijvoorbeeld aan konijnen, herten of ganzen. Gelukkig hebben deze dieren meestal wel veel meer bewegingsruimte gehad en dat is wel een voordeel. Het beste wild is echter nog steeds het échte wild. Dieren die in het bos hebben geleefd waar ze hun eigen eten bij elkaar hebben gezocht. Deze dieren hebben lekker veel bewogen en hebben alle tijd gehad om op te groeien. In Nederland wordt een deel van deze dieren jaarlijks afgeschoten om het natuurlijk evenwicht in de natuurgebieden in stand te houden, vandaar dus het wildseizoen. Wanneer je graag wild eet, zorg dan dat het vlees afkomstig is van de dieren die echt in het wild hebben geleefd.

Het maakt dus niet zo veel uit van welk dier je het vlees eet. Zolang het dier zelf maar gezond was!

Is vlees eten wel duurzaam?

Daar zijn de meningen over verdeeld. Ik denk dat het zeker mogelijk is om dit duurzaam aan te pakken, en er zijn in Nederland gelukkig steeds meer bedrijven die dit ook doen. Zij laten zien dat het heel goed mogelijk is.
Als consument kun je dit stimuleren door het duurzaam geproduceerde vlees te kopen, op die manier zullen er meer duurzame initiatieven volgen.

Een ander groot voordeel van duurzaam geproduceerd vlees is dit: vlees van gezonde dieren bevat minder vet en veel méér eiwitten per 100g vlees. Waarom? Omdat deze dieren hebben bewogen! Ze hebben hun spieren gebruikt.
Van dit vlees hoef je dus in verhouding minder te eten om aan je dagelijkse eiwitbehoefte te komen.